Program wychowawczo-profilaktyczny

PROGRAM wych. profilaktyczny SP3 2023-2026

PROGRAM

WYCHOWAWCZO – PROFILAKTYCZNY

w Szkole Podstawowej nr 3 w Ostrołęce

na lata 2023 – 2026

SPIS TREŚCI

I. WSTĘP……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2

II. PODSTAWA PRAWNA…………………………………………………………………………………………………………………………. 4

III. MISJA SZKOŁY………………………………………………………………………………………………………………………………….. 5

IV. WARTOŚCI WYBRANE PRZEZ SPOŁECZNOŚĆ SZKOLNĄ………………………………………………………………………………… 6

V. MODEL ABSOLWENTA………………………………………………………………………………………………………………………….. 6

VI. CEREMONIAŁ I TRADYCJE SZKOŁY………………………………………………………………………………………………………. 7

VII. CELE WYCHOWAWCZE I PROFILAKTYCZNE SZKOŁY………………………………………………………………………………… 8

VIII. GŁÓWNE KIERUNKI DZIAŁANIA NA POSZCZEGÓLNYCH ETAPACH EDUKACYJNYCH………………………………………. 13

IX. STRUKTURA ODDZIAŁYWAŃ WYCHOWAWCZYCH………………………………………………………………………………..… 21

X. DIAGNOZA SYTUACJI WYCHOWAWCZEJ……………………………………………………………………………………………..… 27

XI. EWALUACJA PROGRAMU…………………………………………………………………………………………………………………… 30

XII. WYKAZ ZAŁĄCZNIKÓW…………………………………………………………………………………………………………………… 30

I. WSTĘP

Wychowanie to proces wspierania wychowanka w rozwoju, umożliwianie mu osiąganie pełnej dojrzałości w sferze fizycznej, psychicznej, intelektualnej, społecznej i duchowej na miarę jego możliwości. Zależy nam, aby uczniowie umieli prowadzić zdrowy styl życia, budować satysfakcjonujące relacje i współpracować z innymi, brać odpowiedzialność za własne postępowanie, dbać o bezpieczeństwo własne
i innych, dostrzegać potrzeby drugiego człowieka, kierować się przyjętymi w szkole wartościami, kształtować swoje postawy prospołeczne
i patriotyczne.

Profilaktyka to kompleksowe działania kompensujące niedostatki wychowania, które obejmują trzy obszary: wspieranie wychowanków
w radzeniu sobie z trudnościami, ograniczanie i likwidowanie czynników ryzyka oraz inicjowanie i wzmacnianie czynników chroniących.
W naszych działaniach stosować będziemy profilaktykę uniwersalną, skierowaną do wszystkich członków społeczności szkolnej, wskazującą
i selektywną do wybranych grup uczniów, po wcześniejszej corocznej diagnozie problemów i zagrożeń.

Przy opracowaniu programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły uwzględniono:

• podstawy prawa oświatowego i wskazania zawarte w kierunkach polityki oświatowej w roku szkolnym 2023/2024

• dotychczasowe doświadczenia szkoły;

• zebrane od rodziców, uczniów i nauczycieli propozycje dotyczące głównych problemów i kierunków pracy w obszarze wychowywania
  i profilaktyki w szkole i środowisku;

• przeprowadzoną diagnozę sytuacji wychowawczej, opiekuńczej, zagrożeń związanych z zachowaniami ryzykownymi, uzależnieniami
  w szkole i środowisku, działalnością uczniów w cyberprzestrzeni;

• przeprowadzoną analizą czynników chroniących i czynników ryzyka.

(Czynniki ryzyka – indywidualne cechy i zachowania uczniów cechy środowiska społecznego i efekty ich wzajemnego oddziaływania, które wiążą się z wysokim prawdopodobieństwem wystąpienia zachowań ryzykownych stanowiących zagrożenie dla ich prawidłowego rozwoju, zdrowia, bezpieczeństwa lub funkcjonowania społecznego

Czynniki chroniące – indywidualne cechy i zachowania uczniów, cechy środowiska społecznego i efekty ich wzajemnego oddziaływania, których występowanie wzmacnia ogólny potencjał zdrowotny ucznia i zwiększa jego odporność na działanie czynników ryzyka przewidywane zmiany w szkole, środowisku i kraju, mogące mieć wpływ na proces wychowania)

Każdego roku opracowany będzie Plan pracy wychowawczo – profilaktyczny, obejmujący treści Programu, a także główne problemy wynikające z diagnozy środowiska szkolnego, ewaluacji wewnętrznej, analizy czynników chroniących i ryzyka oraz priorytety ministerialne i kuratoryjne.

Program realizowany będzie przez wszystkich wychowawców i nauczycieli przedmiotów we współpracy z dyrekcją, ze specjalistami: pedagogami, psychologami, doradcą zawodowym, logopedą, pielęgniarką szkolną oraz rodzicami uczniów, a także z instytucjami, innymi szkołami i środowiskiem lokalnym.

II. PODSTAWA PRAWNA

• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz. 483 ze zm.).

• Konwencja o Prawach Dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych z 20 listopada 1989 r. (Dz.U. z 1991 r. nr 120, poz. 526).

• Ustawa z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 984 ze zm.)

• Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r. poz. 2230).

• Ustawa z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 900 ze zm.).

• Ustawa z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 165 ze zm.).

• Ustawa z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 172).

• Ustawa z 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 700).

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1449).

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1604).

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 356 ze zm.) lub

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia (Dz.U. z 2018 r. poz. 467 ze zm.).

• Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2023/2024.

• Statut Szkoły Podstawowej nr 3 im. Adama Mickiewicza w Ostrołęce.

• Rozporządzenie MEiN z 13 lipca 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie organizacji kształcenia, wychowania i opieki dzieci i młodzieży będących obywatelami Ukrainy (Dz.U. z 2023 r. po. 1367).

Program Wychowawczo – Profilaktyczny jest zgodny ze Statutem Szkoły i Koncepcją Pracy Szkoły, w której opisana jest misja i wizja placówki.

III. MISJA SZKOŁY

„Wiedzę możemy zdobywać od innych, ale mądrości musimy nauczyć się sami” – Adam Mickiewicz

IV. WARTOŚCI WYBRANE PRZEZ SPOŁECZNOŚĆ SZKOLNĄ

Program oparty jest o wspólnie wybrane przez społeczność szkolną wartości:

– szacunek

– godność,

– patriotyzm,

– poszanowanie religii, tradycji, historii,

– rodzina,

– tolerancja,

– otwartość na drugiego człowieka,

– uczciwość

– nauka

– zdrowie.

V. MODEL ABSOLWENTA

Działania zawarte w programie wychowawczo – profilaktycznym zmierzają do ukształtowania młodego człowieka, który niezależnie od indywidualnych cech osobowości, predyspozycji i talentów będzie wyposażony w zespół cech uniwersalnych, warunkujących właściwe funkcjonowanie we współczesnym świecie.

Absolwent Szkoły Podstawowej:

• jest dobrze przygotowany do kolejnego etapu kształcenia, rozpoznaje własne predyspozycje, potrafi określić drogę dalszej edukacji,

• uczy się, korzystając z dostępnych źródeł informacji i stosuje zdobytą wiedzę w praktyce,

• wykazuje twórczą postawę,

• rozwija swoje uzdolnienia i zainteresowania,

• ma poczucie własnej wartości, dąży do osiągnięcia sukcesów, potrafi radzić sobie w każdej sytuacji,

• jest świadomy swoich wyborów i nie boi się nowości,

• uznaje i działa zgodnie z zasadami etyki,

• zna swoje mocne i słabe strony,

• dba o bezpieczeństwo własne i innych,

• szanuje prawa człowieka,

• rozumie innych i efektywnie z nimi współpracuje,

• jest patriotą, zna, szanuje i kultywuje tradycje rodzinne, szkolne, regionalne i narodowe,

• jest tolerancyjny, życzliwy, odpowiedzialny i otwarty na potrzeby innych i środowiska,

• jest twórcą i odbiorcą sztuki i kultury,

• przejawia postawy proekologiczne i prozdrowotne,

• potrafi rozwiązywać problemy z wykorzystaniem technik mediacyjnych.

VI. CEREMONIAŁ I TRADYCJE SZKOŁY

1. Każdy uczeń Szkoły Podstawowej nr 3 im Adama Mickiewicza w Ostrołęce ma prawo do poznania historii szkoły, jej znaczenia i osiągnięć na rzecz społeczności lokalnej.

2. Z tradycjami szkoły zapoznają pierwszoklasistów wychowawcy klas na początku roku szkolnego.

3. Zaszczytnym obowiązkiem ucznia jest kontynuowanie tradycji szkoły.

Ceremoniał jest częścią tradycji szkoły stanowiącą istotny element programu wychowawczego.

W skład ceremoniału szkolnego wchodzą:

1) Symbole szkoły;

2) Sztandar szkoły;

3) Hymn szkoły;

4) Obchody Dnia Patrona Szkoły;

5) Ślubowanie uczniów klas pierwszych i pasowanie na ucznia;

6) Pożegnanie absolwentów;

7) Stałe uroczystości wpisane w harmonogram pracy szkoły;

8) Dekoracja budynku szkoły flagami państwowymi;

VII. CELE WYCHOWAWCZE I PROFILAKTYCZNE SZKOŁY

CELE GŁÓWNE :

Cele główne wynikają z przeprowadzonej diagnozy środowiska szkolnego, wniosków z ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej, wspólnych ustaleń członków społeczności szkolnej:

• Budowanie wzajemnych relacji w społeczności szkolnej opartych na zaufaniu i życzliwości.

• Kształtowanie postaw prozdrowotnych.

• Wzmacnianie bezpieczeństwa uczniów.

• Kształtowanie postaw prospołecznych i patriotycznych.

• Zapobieganie zachowaniom ryzykownym i zagrożeniom w cyberprzestrzeni.

CELE SZCZEGÓŁOWE I ZADANIA

VIII. GŁÓWNE KIERUNKI DZIAŁANIA NA POSZCZEGÓLNYCH ETAPACH EDUKACYJNYCH

I ETAP EDUKACYJNY – Klasy I – III

II ETAP EDUKACYJNY – Klasy IV – VIII

Zakładane efekty Programu Wychowawczo – Profilaktycznego zostały opisane w Modelu Absolwenta oraz celach szczegółowych, w których uwzględniono zdobytą wiedzę, opanowane umiejętności oraz ukształtowanie postaw przez uczniów.

IX. STRUKTURA ODDZIAŁYWAŃ WYCHOWAWCZYCH

1. Dyrektor szkoły:

• stwarza warunki dla realizacji procesu wychowawczego w szkole,

• sprawuje opiekę nad uczniami oraz stwarza warunki harmonijnego rozwoju psychofizycznego poprzez aktywne działania prozdrowotne, dba o prawidłowy poziom pracy wychowawczej i opiekuńczej szkoły,

• inspiruje nauczycieli do poprawy istniejących lub wdrożenia nowych rozwiązań w procesie kształcenia, przy zastosowaniu innowacyjnych działań programowych, organizacyjnych lub metodycznych, których celem jest rozwijanie kompetencji uczniów,

• współpracuje z zespołem wychowawców, pedagogiem specjalnym, pedagogiem, psychologiem szkolnym, oraz Samorządem Uczniowskim, wspomaga nauczycieli w realizacji zadań,

• czuwa nad realizowaniem przez uczniów obowiązku szkolnego,

• nadzoruje zgodność działania szkoły ze statutem, w tym dba o przestrzeganie zasad oceniania, praw uczniów, kompetencji organów szkoły,

• motywuje nauczycieli i specjalistów do opracowania modelu wsparcia i pomocy uczniom przeżywającym trudności psychiczne,

• monitoruje współpracę pedagoga specjalnego z nauczycielami, wychowawcami, innymi specjalistami oraz umacnia wspierającą rolę pedagoga specjalnego w rozpoznawaniu przyczyn niepowodzeń edukacyjnych uczniów lub trudności w ich funkcjonowaniu, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły lub placówki,

• stwarza warunki do poszukiwania optymalnych rozwiązań w zakresie budowania systemu działań wspierających kondycję psychiczną uczniów,

• inspiruje wszystkie grupy społeczności szkolnej do budowania dobrych wzajemnych relacji w środowisku szkolnym, jako czynnika zwiększającego skuteczność i efektywność udzielanego wsparcia,

• dostosowuje ofertę zajęć pozalekcyjnych do oczekiwań uczniów w celu stworzenia warunków do realizacji pasji, udziału z zajęciach sportowych, kontaktu z przyrodą, a także kontaktu bezpośredniego uczniów ze sobą,

• dokonuje analizy obciążeń nauczycieli, wychowawców i pedagogów czynnościami formalnymi (np. prowadzeniem dokumentacji uzupełniającej, sprawozdań), w miarę możliwości redukuje ich ilość, analizuje dotychczasowe procedury i regulaminy, aby odciążyć kadrę na rzecz tworzenia warunków do nawiązywania indywidualnych relacji z uczniami i klasami,

• czuwa nad wykorzystaniem lekcji wychowawczych do budowania systemu wsparcia psychicznego uczniów,

• czuwa nad intensyfikowaniem współpracy nauczycieli i wychowawców z pedagogiem specjalnym, pedagogiem, psychologiem szkolnym oraz pracownikami poradni psychologiczno-pedagogicznych w celu szybkiego i skutecznego reagowania na zaobserwowane problemy uczniów,

• czuwa nad wykonywaniem zadań przez specjalistów szkoły – pedagog specjalny, pedagog, psycholog i inni specjaliści powinni aktywnie włączać się do bezpośredniej pracy profilaktycznej i bezpośredniego wsparcia uczniów i rodziców, służyć doradztwem dla nauczycieli, wspierać ich w identyfikowaniu problemów uczniów i prowadzeniu z uczniami zajęć wspierających, integracyjnych, profilaktycznych,

• inicjuje utworzenie systemu wsparcia nauczycieli, wychowawców, innych psychologów czy pedagogów, którym trudno jest wspierać uczniów z uwagi na to, że sami przeżywają stan silnego przygnębienia epidemią, przemęczenia lub przechodzą inny kryzys psychiczny,

• nadzoruje realizację Szkolnego Programu Wychowawczo-Profilaktycznego.

1. Rada pedagogiczna:

• uczestniczy w diagnozowaniu pracy wychowawczej szkoły i potrzeb w zakresie działań profilaktycznych, w tym w zakresie działań wspierających kondycję psychiczną uczniów po okresie długotrwałej nauki zdalnej i izolacji od bezpośrednich kontaktów
  z rówieśnikami,

• dostosowuje wymagania związane z realizacją podstawy programowej do zmniejszonej efektywności kształcenia wynikającej
  z osłabionej kondycji psychicznej uczniów oraz niższej efektywności zdalnego nauczania,

• dokonuje wyboru programów profilaktycznych wspierających uczniów psychicznie i uczących umiejętności radzenia sobie ze współczesnymi zagrożeniami oraz adaptacji do zmieniających się warunków nauki,

• opracowuje projekt programu wychowawczo-profilaktycznego i uchwala go w porozumieniu z Radą rodziców,

• opracowuje i zatwierdza dokumenty i procedury postępowania nauczycieli w sytuacjach zagrożenia młodzieży demoralizacją

i przestępczością, a także depresją i uzależnieniami od technologii cyfrowych,

• uczestniczy w realizacji Szkolnego Programu Wychowawczo-Profilaktycznego,

• uczestniczy w ewaluacji Szkolnego Programu Wychowawczo-Profilaktycznego.

2. Nauczyciele:

• współpracują z wychowawcami klas, innymi nauczycielami, pedagogiem specjalnym, pedagogiem, psychologiem, innymi specjalistami w zakresie realizacji zadań wychowawczych i profilaktycznych, uczestniczą w realizacji Szkolnego Programu Wychowawczo-Profilaktycznego,

• reagują na obecność w szkole osób obcych, które swoim zachowaniem stwarzają zagrożenie dla ucznia,

• reagują na przejawy depresji, agresji, niedostosowania społecznego i uzależnień uczniów, w tym uzależnień od technologii cyfrowych,

• przestrzegają obowiązujących w szkole procedur postępowania w sytuacjach zagrożenia młodzieży demoralizacją i przestępczością,
  a także depresją i innymi negatywnymi skutkami współczesnych zagrożeń,

• udzielają uczniom pomocy w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych, skutków zaburzonych relacji rodzinnych, problemów
  w nawiązywaniu / utrzymaniu prawidłowych relacji rówieśniczych,

• wspierają uczniów – cudzoziemców w pokonywaniu trudności związanych z różnicami kulturowymi, w tym uczniów z Ukrainy
  (w szczególności z powodu sytuacji kryzysowej, w jakiej się znaleźli),

• zapewniają atmosferę współpracy, zaufania, otwartości, wzajemnego wspomagania,

• kształcą i wychowują dzieci w duchu patriotyzmu i demokracji,

• rozmawiają z uczniami i rodzicami o zachowaniu i frekwencji oraz postępach w nauce na swoich zajęciach,

• wspierają zainteresowania, pasje i rozwój osobowy ucznia.

3. Wychowawcy klas:

• diagnozują sytuację wychowawczą w klasie, zapewniają atmosferę współpracy, zaufania, otwartości, wzajemnego wspomagania,

• rozpoznają potrzeby uczniów w zakresie ochrony zdrowia psychicznego, w tym zagrożenia wynikające np. z długotrwałej izolacji społecznej w okresie epidemii, zaburzonych relacji rówieśniczych i rodzinnych, sytuacji kryzysowej uczniów ukraińskich, itp.

• rozpoznają indywidualne potrzeby rozwojowe uczniów, w tym czynników chroniących i czynników ryzyka, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń związanych z używaniem substancji psychotropowych, środków zastępczych oraz nowych substancji psychoaktywnych, a także nadużywaniem technologii cyfrowych,

• na podstawie dokonanego rozpoznania oraz celów i zadań określonych w Szkolnym Programie Wychowawczo-Profilaktycznym opracowują plan pracy wychowawczej dla klasy na dany rok szkolny, uwzględniając specyfikę funkcjonowania zespołu klasowego
  i potrzeby uczniów,

• przygotowują sprawozdanie z realizacji planu pracy wychowawczej i wnioski do dalszej pracy,

• zapoznają uczniów swoich klas i ich rodziców z prawem wewnątrzszkolnym i obowiązującymi zwyczajami, tradycjami szkoły,

• są członkami zespołu wychowawców i wykonują zadania zlecone przez przewodniczącego zespołu,

• oceniają zachowanie uczniów swojej klasy, zgodnie z obowiązującymi w szkole procedurami – uwzględniają trudności
  w funkcjonowaniu uczniów w szkole wynikające np. z doświadczanego kryzysu, choroby, izolacji społecznej, nieprawidłowych relacji rówieśniczych, itp.,

• współpracują z innymi nauczycielami uczącymi w klasie, rodzicami uczniów, pedagogiem specjalnym, pedagogiem szkolnym oraz specjalistami pracującymi z uczniami o specjalnych potrzebach,

• wspierają uczniów potrzebujących pomocy, znajdujących się w trudnej sytuacji,

• rozpoznają oczekiwania swoich uczniów i ich rodziców,

• dbają o dobre relacje uczniów w klasie, utrzymywanie kontaktów rówieśniczych, rozwijanie wzajemnej pomocy i współpracy grupowej,

• podejmują działania profilaktyczne w celu przeciwdziałania niewłaściwym zachowaniom podopiecznych,

• współpracują z sądem, policją, innymi osobami i instytucjami działającymi na rzecz dzieci i młodzieży,

• podejmują działania w zakresie poszerzania własnych kompetencji wychowawczych.

4. Zespół wychowawców:

• opracowuje projekty procedur postępowania w sytuacjach zagrożenia młodzieży demoralizacją i przestępczością, zasad współpracy
  z instytucjami i osobami działającymi na rzecz uczniów, propozycje modyfikacji zasady usprawiedliwiania nieobecności, udzielania kar, nagradzania, wystawiania ocen zachowania i innych,

• analizuje i rozwiązuje bieżące problemy wychowawcze, promuje metodę pozytywnego dyscyplinowania uczniów,

• promuje doskonalenie kompetencji nauczycieli do pracy z uczniami przybyłymi z zagranicy, w szczególności z Ukrainy, adekwatnie do zaistniałych potrzeb,

• ustala potrzeby w zakresie doskonalenia umiejętności wychowawczych nauczycieli, w tym rozpoczynających pracę w roli wychowawcy,

• przygotowuje analizy i sprawozdania w zakresie działalności wychowawczej i profilaktycznej szkoły,

• uczestniczy w poszukiwaniu nowych rozwiązań na rzecz budowania szkolnego systemu ochrony zdrowia psychicznego uczniów,

• inne, wynikające ze specyfiki potrzeb szkoły.

5. Pedagog specjalny, m.in.:

• współpracuje z nauczycielami, wychowawcami, specjalistami, rodzicami i uczniami w:

• rekomendowaniu dyrektorowi działań w zakresie zapewnienia aktywnego uczestnictwa uczniów w życiu szkoły oraz tworzeniu warunków dostępności architektonicznej, cyfrowej oraz informacyjno-komunikacyjnej osobom ze szczególnymi potrzebami,

• prowadzeniu badań i działań diagnostycznych związanych z rozpoznawaniem indywidualnych potrzeb rozwojowych
  i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów,

• rozwiązywaniu problemów dydaktycznych i wychowawczych uczniów,

• udziela pomocy psychologiczno-pedagogicznej w bezpośredniej pracy z uczniami,

• współpracuje, w zależności od potrzeb, z innymi podmiotami (m.in. poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli, innymi przedszkolami, szkołami i placówkami, organizacjami pozarządowymi, pomocą nauczyciela, pracownikiem socjalnym, asystentem rodziny),

• przedstawia radzie pedagogicznej propozycje w zakresie doskonalenia zawodowego nauczycieli w zakresie wymienionych wyżej zadań.

6. Pedagog szkolny/psycholog:

• diagnozuje środowisko wychowawcze, w tym stan kondycji psychicznej uczniów,

• uczestniczy w poszukiwaniu nowych rozwiązań na rzecz budowania szkolnego systemu ochrony zdrowia psychicznego uczniów,

• zapewnia uczniom pomoc psychologiczną w odpowiednich formach,

• współpracuje z rodzicami uczniów potrzebującymi szczególnej troski wychowawczej lub stałej opieki, wsparcia psychologicznego,

• zabiega o różne formy pomocy wychowawczej i materialnej dla uczniów,

• współpracuje z rodzicami w zakresie działań wychowawczych i profilaktycznych, udziela pomocy psychologiczno-pedagogicznej rodzicom uczniów,

• współpracuje z placówkami wspierającymi proces dydaktyczno-wychowawczy szkoły i poszerzającymi zakres działań o charakterze profilaktycznym, w tym z poradnią psychologiczno-pedagogiczną,

• wpiera nauczycieli, wychowawców, inne osoby pracujące z uczniami w identyfikacji problemów uczniów, w tym wczesnych objawów depresji, a także w udzielaniu im wsparcia,

• rozwija współpracę z nauczycielami, wychowawcami, a także pracownikami poradni psychologiczno-pedagogicznych w celu szybkiego i skutecznego reagowania na zaobserwowane problemy uczniów,

• aktywnie włącza się do bezpośredniej pracy profilaktycznej i bezpośredniego wsparcia uczniów i rodziców, służy doradztwem dla nauczycieli, wspiera ich w identyfikowaniu problemów uczniów i prowadzeniu z uczniami zajęć wspierających, integracyjnych, profilaktycznych,

• wspiera nauczycieli, wychowawców, innych psychologów czy pedagogów, którym trudno jest wspierać uczniów w związku z tym, że sami przeżywają stan silnego przygnębienia epidemią, przemęczenia lub przechodzą inny kryzys psychiczny,

• promuje budowanie dobrych, wzajemnych relacji pomiędzy wszystkimi grupami społeczności szkolnej, jako czynnika zwiększającego skuteczność i efektywność udzielanego wsparcia.

7. Rodzice:

• współtworzą Szkolny Program Wychowawczo-Profilaktyczny,

• uczestniczą w diagnozowaniu pracy wychowawczej szkoły,

• uczestniczą w poszukiwaniu nowych rozwiązań na rzecz budowania szkolnego systemu ochrony zdrowia psychicznego uczniów,

• uczestniczą w wywiadówkach organizowanych przez szkołę,

• zasięgają informacji na temat swoich dzieci w szkole,

• współpracują z wychowawcą klasy i innymi nauczycielami uczącymi w klasie,

• dbają o właściwą formę spędzania czasu wolnego przez uczniów,

• Rada Rodziców ‒ uchwala w porozumieniu z Radą Pedagogiczną Szkolny Program Wychowawczo-Profilaktyczny.

8. Samorząd uczniowski:

• jest inspiratorem i organizatorem życia kulturalnego uczniów szkoły, działalności oświatowej, sportowej oraz rozrywkowej zgodnie
  z własnymi potrzebami i możliwościami organizacyjnymi w porozumieniu z dyrektorem,

• uczestniczy w diagnozowaniu sytuacji wychowawczej szkoły,

• współpracuje z Zespołem Wychowawców i Radą Pedagogiczną,

• prowadzi akcje pomocy dla potrzebujących kolegów,

• reprezentuje postawy i potrzeby środowiska uczniowskiego,

• propaguje ideę samorządności oraz wychowania w demokracji,

• dba o dobre imię i honor szkoły oraz wzbogaca jej tradycję,

• może podejmować działania z zakresu wolontariatu.

X. DIAGNOZA SYTUACJI WYCHOWAWCZEJ

Badanie zostało przeprowadzone we wrześniu 2023r. W anonimowej ankiecie wzięli udział uczniowie kl. III – VIII naszej szkoły oraz rodzice.

Większość uczniów (83%) naszej szkoły przejawia dobrą kondycję psychiczną, 14% dzieci ma gorsze samopoczucie. Nasi wychowankowie dbają o własne zdrowie: 29% uczniów uczestniczy w treningach, 32% biega, 39 % spaceruje, 29 % zdrowo odżywia się, 50% dba o higienę osobistą, a 31 % korzysta z obowiązkowych szczepień i opieki lekarskiej. Na podstawie obserwacji nauczycieli, a także wyników diagnozy należy zwrócić uwagę rodziców i uczniów na wpływ zdrowego stylu życia na stan zdrowia naszych wychowanków. Podczas uroczystości klasowych promujmy aktywność fizyczną oraz zdrowe przekąski, ograniczając słodycze.

78% uczniów czuje się w szkole bezpiecznie, jednak 14 % naszych wychowanków nie przejawia takiej postawy. Dlatego nauczyciele powinni być bardziej uważni na zachowania dzieci i młodzieży podczas pełnionych dyżurów na przerwach.

Większość naszych podopiecznych lubi swoich rówieśników. Prawie 60% uczniów przejawia empatię wobec kolegów i koleżanek mających kłopoty. Niepokojący jest natomiast fakt, iż połowa uczniów nie reaguje w trudnych szkolnych sytuacjach. Dlatego powinniśmy rozwijać postawy empatyczne u uczniów, reagowania na niewłaściwe zachowania rówieśników.

Rodzice interesują się, gdzie ich dzieci przebywają po wyjściu z domu. 3% dorosłych nigdy nie prezentuje takiej postawy. Dlatego wychowawcy powinni uczulić rodziców na konieczność stałego kontrolowania poczynań swoich dzieci, dbałości o ich bezpieczeństwo w czasie wolnym.

Ponad połowa naszych uczniów prosi o pomoc rodziców w trudnych chwilach, rozmawia z rówieśnikami, gra na komputerze, uprawia sport.

58% uczniów zachowuje umiar w korzystaniu z Internetu, 30% wychowanków czasami zaniedbuje sprawy szkolne i nie wysypia się, natomiast 2% nastolatków ma zawsze problemy z powodu nadmiernego zajmowania się Internetem. W związku z tym należy na godzinach wychowawczych przypomnieć zasady właściwego korzystania z sieci. Rodzicom trzeba uświadomić konieczność prowadzenia rozmów
z dziećmi na temat bezpieczeństwa w sieci oraz kontrolowania ilości czasu spędzanego przez nieletnich w Internecie, a także możliwość założenia blokady na dostęp do sieci.

25% uczniów doświadczyło hejtu w Internecie i mediach społecznościowych. W październiku odbędą się spotkania z Policją nt. odpowiedzialności prawnej nieletnich za niewłaściwe działania w sieci i w kontaktach rówieśniczych w szkole. Zagadnienie to będzie omawiane na lekcjach informatyki, a także godzinach wychowawczych.

Prawie połowa naszych wychowanków doświadczyła dręczenia ze strony kolegów i koleżanek (bicie, przezywanie, obgadywanie, wykluczenie
z grupy. W październiku wszyscy uczniowie naszej szkoły będą brali udział w zajęciach profilaktycznych „Przemoc to niemoc” (kl. I-III)
i „Przemoc rodzi przemoc” (kl. I-VIII),prowadzonych przez specjalistów z firmy „Progres” z Rzeszowa. Dzieci i młodzież wezmą udział
w konkursie plastycznym na temat sposobów zastępowania agresji innymi pożytecznymi działaniami.

Większość naszych uczniów odmówi na propozycję zapalenia papierosa lub wypicia alkoholu, ale 12% nastolatków nie wiedziało , jak postąpi
w takiej sytuacji. Prawie wszyscy uczniowie odpowiedzieli odmownie i nie doświadczyli sytuacji, w której inna osoba proponowała im przyjęcie narkotyków, 1% wychowanków miało takie zdarzenie. Dlatego trzeba z dziećmi omówić sposoby asertywnych zachowań w kontaktach z rówieśnikami.

Nasi uczniowie spędzają czas uprawiając sport (27%), spotykają się z rówieśnikami (11 %), !4% gra na komputerze.

Wychowankowie pragną mieć mniej kartkówek i sprawdzianów, a więcej zajęć sportowych pozalekcyjnych (siatkówka).

Stwierdzone czynniki ryzyka:

1. Spędzanie wolnego czasu przed komputerem

2. Brak motywacji do nauki

3. Niskie wsparcie ze strony niektórych rodziców

4. Brak zaangażowania niektórych uczniów i rodziców w aktywne życie szkoły

Czynnikami chroniącymi naszej szkoły są:

1. Wysokie poczucie bezpieczeństwa na terenie szkoły

2. Zdecydowany brak akceptacji przez szkołę dla przemocy przez wprowadzenie i stosowanie właściwych w tym zakresie procedur a także eliminowanie negatywnych relacji między uczniami

3. Akcje profilaktyczno – edukacyjne i społeczne

4. Wspierające relacje z bliskimi

Wnioski i rekomendacje:

1. Wykazywanie czujności pedagogów wobec uczniów przejawiających słabszą kondycję psychiczną.

2. Zachęcanie rodziców i uczniów do prowadzenia aktywnego trybu życia, uświadomienie im wpływu zdrowego odżywiania na stan zdrowia człowieka, funkcjonowanie dzieci w szkole.

Promowanie zdrowego odżywiania w szkole poprzez przygotowywanie zdrowych przekąsek podczas uroczystości klasowych, ograniczanie spożywania słodyczy.

3. Wzmożenie uwagi nauczycieli podczas dyżurów na korytarzach na niewłaściwe zachowania uczniów.

4. Rozwijanie postaw empatycznych u uczniów, reagowania wychowanków na niewłaściwe postawy i zachowania rówieśników względem siebie.

5. Uświadomienie rodzicom konieczności rozmawiania ze swoimi dziećmi na temat bezpieczeństwa w sieci oraz kontrolowania ilości czasu spędzanego przez nich w Internecie.

6. Zorganizowanie spotkań z Policją na temat odpowiedzialności prawnej nieletnich za niedozwolone działania w sieci oraz przemoc wobec rówieśników.

7. Przeprowadzenie przez firmę „Progres” warsztatów profilaktycznych dla uczniów naszej szkoły nt.”Przemoc to niemoc” kl. I-III
   i „Przemoc rodzi przemoc” w kl. IV-VIII, które nauczą dzieci i młodzież konstruktywnego rozwiązywania konfliktów oraz wyrażania swojego zdania w sposób wolny od agresji i przemocy.

XI. EWALUACJA PROGRAMU

Efekty działań wychowawczo – profilaktycznych będą monitorowane na bieżąco.

Co roku zostanie przeprowadzona ewaluacja wybranego obszaru Programu Wychowawczo – Profilaktycznego. Podczas ewaluacji zostaną wykorzystane metody zbierania informacji: analiza dokumentacji, obserwacja, wywiad, ankiety.

Analiza zebranych danych posłuży doskonaleniu oddziaływań wychowawczo – profilaktycznych i ewentualnej modyfikacji Programu.

Ewaluacja całego Programu Wychowawczo – Profilaktycznego zostanie przeprowadzona po dwóch latach.

XII. WYKAZ ZAŁĄCZNIKÓW

• Załącznik 1 – Plan działań wychowawczo- profilaktycznych na rok szkolny 2023/2024 w Szkole Podstawowej nr 3 im. Adama Mickiewicza w Ostrołęce.

• Załącznik 2 – Procedury postępowania w Szkole Podstawowej nr 3 im. Adama Mickiewicza w Ostrołęce w sytuacjach kryzysowych.

• Załącznik 3 – Procedury postępowania w Szkole Podstawowej nr 3 im. Adama Mickiewicza w Ostrołęce w przypadku ucznia chorego przewlekle.