Czy sprzęty elektroniczne mają negatywny wpływ na rozwój naszych dzieci?

Nowe technologie zadomowiły się w naszym życiu już na dobre. Smartfonów używamy w biegu w pracy, laptopów do pisania tekstów na bloga, telewizorów do odpoczynku po pracy. Są to urządzenia niezwykle pożyteczne i potrzebne, nie wyobrażamy sobie dzisiaj funkcjonowania bez nich. Niebieskie światło ekranów wita nas z każdej możliwej strony, stąd coraz częściej psychologowie zastanawiają się nad wpływem ekranu na rozwój dzieci. Są naukowe dowody na negatywny wpływ urządzeń elektronicznych na zdrowie młodego pokolenia. Do najczęściej stwierdzonych zaburzeń należą: zwiększona agresja, trudności z koncentracją, opóźnienie funkcji poznawczych, otyłość, bezsenność, uzależnienia. Wiedząc, że nowoczesne technologie są nieodzowne w naszym życiu, warto jest mówić o tym w jaki sposób ograniczać dostęp dzieci do sprzętu elektronicznego. W oparciu o badania przeprowadzone przez Kaiser Foundation przeanalizujmy dziewięć powodów dla których powinniśmy nad tym pracować.

1.Nie pozwól na zniekształcenie relacji interpersonalnych twojego dziecka z innymi osobami. Głos rodziców, ich czułości, wspólne zabawy, itp. – to elementy, które wpłyną na to jak w przyszłości ułożą się powiązania emocjonalne twojego dziecka z innymi ludźmi. Jeżeli rodzice poświęcają swojemu dziecku dużo czasu to najprawdopodobniej jego relacje społeczne będą po prostu „normalne”. Natomiast dzieci, które od najmłodszych lat mają dostęp do sprzętu elektronicznego i przyglądają się przez długi czas karykaturom, rozwijają się w nieco inny sposób

2.Nie pozwól, by twoje dziecko popadło w uzależnienie. „Nowe technologie przyciągają ludzi, ponieważ świat wirtualny umożliwia nam próbowanie rzeczy nowych. Ciężko jest oprzeć się pokusie skorzystania ze sprzętu elektronicznego, gdyż on nigdy nie postawi nam limitu w zaspakajaniu potrzeb” –Garry Small, profesor w dziedzinie psychiatrii, dyrektor Centrum Długowieczności Instytutu Neurologicznego w Kalifornii. Przy użyciu zaledwie jednego przycisku dziecko może otrzymać to, co sobie życzy. Dlatego natychmiast przyzwyczaja się do swojego telefonu lub tabletu i, w odróżnieniu od dorosłego, nie zawsze jest w stanie zapanować nad uzależnieniem.

3.Będzie mniej powodów do płaczu. Jeżeli jakaś osoba czuje do czegoś przywiązanie, denerwuje się, gdy jej to odbieramy. Dzieje się tak niezależnie od wieku. Dlatego, gdy twoje dziecko popada w histerię, nie złam się i nie zwracaj jemu sprzętu elektronicznego tylko po to, by je uspokoić. Działanie takie spowodowałoby rozwiązanie problemu jedynie w danym momencie. Jeżeli sprzęt elektroniczny stanie się narzędziem do uspakajania dzieci, w jaki sposób nauczą się one kontrolowania swoich emocji? Prawidłowym sposobem na uspokojenie młodego człowieka jest przede wszystkim zapewnienie poczucia, że z nim jesteśmy, a także przytulenie, dobre słowo, odwrócenie jego uwagi od problemu i zaproponowanie wspólnej zabawy czy spaceru.

4.Twoje dziecko będzie lepiej spało. Udowodniono naukowo, że używanie sprzętu elektronicznego w godzinach popołudniowych ma negatywny wpływ na jakość snu w nocy oraz na samopoczucie dziecka w dniu następnym.

5.Wzrośnie zainteresowanie twojego dziecka nauką. Ograniczenie dostępu do sprzętu elektronicznego spowoduje, że momentami twoje dziecko będzie popadało w stan znudzenia (nie będzie przecież mogło wypełnić swojego czasu grą na tablecie czy komputerze). Nie ma w tym nic złego. Wręcz przeciwnie! Stan znudzenia potrzebny jest do tego, by uruchomić kreatywne myślenie. Jedne dzieci zaczną wynajdować dla siebie zabawę, inne otworzą książkę i zaczną czytać z zainteresowaniem. Najważniejsze, że umysł zostanie poruszony do myślenia. Im więcej ku temu bodźców –tym elastyczniejszy staje się umysł. Do tego stopnia, że z czasem sam będzie „wołał” o więcej informacji.

6.Twoje dziecko stanie się bardziej towarzyskie. Technologia umożliwia łatwą komunikację z innymi osobami. Ale kiedy nasz dostęp do narzędzi telekomunikacyjnych jest nieograniczony, zapominamy o potrzebie kontaktu osobistego. Każde dziecko potrzebuje kontaktu osobistego z rodziną i rówieśnikami – bez tego nie będzie w stanie zrozumieć natury drugiego człowieka. Tylko i wyłącznie kontakt bezpośredni nauczy nasze dziecko czuć się zrelaksowanym w towarzystwie innych osób. Pamiętajmy: zdrowa relacja opiera się na częstym bezpośrednim kontakcie. Aby nawiązać więź z drugim człowiekiem musimy go poznać: jego mowę ciała, mimikę twarzy, intonację głosu, zmienność nastrojów, sposób wyrażania emocji, itp.

7.Twoje dziecko będzie miało lepszą kondycję fizyczną. Czas spędzony przy sprzęcie elektronicznym to czas statyczny. Dziecko wpatrzone w ekran może wytrzymać w pozycji siedzącej kilka godzin. Wszyscy doskonale zdajemy sobie sprawę z tego, że takie unieruchomienie fizyczne prowadzi do powstania problemu związanego z nadwagą. Badania naukowe dowodzą, że dzieci, które mają ograniczony dostęp do tabletów, telefonów komórkowych i komputerów mają mniejszą tendencję do popadania w problemy z nadwagą.

8.Bezinteresowna dziecinna dobroć pozostanie w twoim dziecku na dłużej. Im później dziecko zetknie się z objawami przemocy – tym lepiej. Scenariusze większości gier zaprojektowanych na sprzęt elektroniczny opierają się na przemocy. Dziecko, które ma styczność z takimi grami będzie mniej wrażliwe na okrucieństwo. Będzie również żyło w przeświadczeniu, że przemoc jest skuteczną formą na rozwiązywanie problemów.

9.Nie ma niczego ważniejszego od spokoju twojego dziecka. Zbyt duża ilość informacji, często zbędnej lub raniącej, potrafi rozdrażnić nawet dorosłego. Wyobraźmy sobie zatem, jaki wpływ ma na dziecko, którego system nerwowy jest o wiele mniej wytrzymały. Wystarczy jeden niemiły komentarz w mediach społecznościowych i spokój dziecka zostaje całkowicie rozchwiany. Pamiętajmy o tym, że napisać jest dużo łatwiej niż powiedzieć coś komuś w twarz. Media społecznościowe niosą za sobą wiele złego i mogą wywołać u dziecka silny stres.

Myślę, że każdy z Państwa znalazł już mnóstwo argumentów na to, że warto ograniczać kontakt dziecka ze sprzętem elektronicznym i uczyć je korzystać z tego dobrodziejstwa w sposób rozsądny i z korzyścią dla niego. Jednak co zrobić, kiedy dziecko już nauczyło się i przyzwyczaiło do częstego korzystania z nowoczesnych technologii. Poszukałam odpowiedzi na stronach Fundacji „Dajemy Dzieciom Siłę”.

Jak reagować, gdy dziecko nadużywa komputera i/lub Internetu?

Internet oferuje dostęp do wielu różnorodnych form aktywności, począwszy od gier sieciowych, poprzez serwisy muzyczne i wideo, komunikację w czasie rzeczywistym, aż po portale społecznościowe. Nadużywanie komputera i/lub Internetu może dotyczyć jednej bądź kilku spośród form aktywności młodego użytkownika w Internecie, które są dla niego atrakcyjne. Nadużywanie Internetu może rozwijać się etapami. Na początku systematycznie zwiększany czas obecności w sieci jest usprawiedliwiony wykonywanymi obowiązkami (np. przygotowywaniem się do lekcji) lub rozwijaniem swoich zainteresowań. Stopniowo jednak czas ten ulega wydłużeniu, często kosztem zobowiązań domowych, towarzyskich lub obowiązków szkolnych.

Co powinno zwrócić uwagę rodziców i opiekunów w trakcie korzystania z Internetu przez dziecko?

Silna potrzeba lub poczucie przymusu korzystania z Internetu. Dziecko może mieć problem z oderwaniem się od komputera lub nie radzić sobie z ograniczeniem czasu spędzanego w sieci. §Rozdrażnienie spowodowane przerwaniem korzystania z sieci. Może pojawić się również rozgoryczenie lub gorsze samopoczucie, objawy te ustępują z chwilą powrotu do Internetu.
Brak przerw w korzystaniu z Internetu, który wiąże się z zaniedbywaniem podstawowych potrzeb fizjologicznych.
Brak kontroli nad czasem spędzanym w sieci –dziecko nie jest w stanie powiedzieć, ile czasu spędziło przed komputerem.
Odczuwanie przymusu korzystania z Internetu
Zaniedbywanie dotychczasowych zainteresowań oraz kontaktów z ludźmi na rzecz Internetu (np. unikanie znajomych lub rezygnacja z zajęć sportowych).
Spędzanie coraz więcej czasu w Internecie celem uzyskania zadowolenia, dobrego samopoczucia, które poprzednio były osiągane znacznie szybciej.
Korzystanie z sieci nawet wtedy, gdy nie jest to już interesujące.
Korzystanie z Internetu pomimo że odbija się to szkodliwie na innych sferach życia (kosztem snu, spóźniania się do szkoły lub nieprzygotowywania się do lekcji).
Kłótnie z innymi członkami rodziny związane z nadużywaniem Internetu.

Co może zrobić rodzic, gdy dziecko ma problem z nadużywaniem Internetu?

Nazwać problem. Porozmawiać z dzieckiem i powiedzieć mu, co niepokojącego widzi w jego zachowaniu.
Zdiagnozować sytuacje trudne, w których dziecko „sięga” po Internet –wspólnie z dzieckiem

winien poszukać alternatywy (np. działań, które sprawiają równie dużo przyjemności lub w podobny sposób pomagają odreagować negatywne emocje).

Ustalić harmonogram dnia –zrównoważyć czas dziecka spędzany w sieci i poza nią.
Ustalić zasady i etapy ograniczania korzystania z Internetu. Warto wraz z dzieckiem omówić stopniowe ograniczenie czasu przed monitorem.
Nagradzać sukcesy w ograniczaniu czasu spędzanego w Internecie.
Odłączyć Internet lub komputer, gdy dziecko korzysta z niego w sposób, który zagraża jego zdrowiu i/lub życiu (powoduje np. zaniedbywanie podstawowych potrzeb fizjologicznych, uniemożliwia funkcjonowanie w codziennym życiu).
Wyjaśnić dziecku przyczyny tych ograniczeń i/lub odłączenia Internetu. Rozmowy o tym, co się dzieje i dlaczego, są niezwykle istotne. Dziecko będzie się czuło bezpieczniej, gdy pozna nasze intencje.
Kontakt z profesjonalistą.

Mam nadzieję, że przedstawione przeze mnie materiały zachęciły Państwa do przemyślenia tego zagadnienia i będą pomocne w podejmowaniu decyzji w procesie wychowania swoich dzieci ! Każdy rodzić chce dobra swojego dziecka i nie chce świadomie mu szkodzić. Jednak mimo wszystko czasem każdy z nas ma jakieś „wpadki” np. zmęczeni potrzebujemy chwili dla siebie więc dziecko zajęte przed telewizorem czy tabletem to jakieś rozwiązanie. Myślę jednak, że problem jest wtedy gdy nie zdajemy sobie sprawy, że korzystamy z takich sposobów i przez to nie orientujemy się, kiedy staje się to nawykiem. Inna ważna sprawa to to, jaki dajemy przykład dziecku … czyli jak i ile sami korzystamy ze sprzętów elektronicznych?

Ale to już zostawiam Państwu do rozważenia…

Pozdrawiam i życzę powodzenia, pedagog – Anna Kępista

Polecam Państwu do obejrzenia krótki, ale wartościowy film.

Zadbaj o dziecięcy mózg – film

https://www.youtube.com/watch?v=reBzTX6UO5E

Korzystałam ze stron internetowych:

http://uptoclouds.pl/9-powodow-dla-ktorych-nalezy-ograniczyc-dziecku-dostep-sprzetu-elektronicznego/

http://www.bakusiowo.pl/jak-komorka-telewizor-i-komputer-wplywaja-na-dziecko